Απόφαση της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αναφορικά με την εφαρμογή του νέου Νόμου 5102/2024
Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και κατόπιν δημοσίευσης του Νόμου 5102/2024 (ΦΕΚ 55/Α/13.04.2024), αποφάσισε στην 17η Συνεδρίαση/18.04.2024 τα κάτωθι:
1. Ως προς τη νέα παρ. 2Α, άρθρ. 9, Ν. 3305/2005, σύμφωνα με την οποία «Ο ανωτέρω περιορισμός δεν ισχύει για τους λήπτες που είναι κάτοικοι εξωτερικού, η κατοικία των οποίων στο εξωτερικό αποδεικνύεται με δημόσιο ή άλλο επίσημο έγγραφο», αποφασίζεται ότι ως «δημόσιο ή άλλο επίσημο έγγραφο» γίνονται δεκτά βεβαίωση κατοικίας από τον αρμόδιο Δήμο ή εκκαθαριστικό εφορίας ή μισθωτήριο συμβόλαιο ή λογαριασμός ενέργειας στο όνομα του υποβοηθούμενου προσώπου. Αν πρόκειται για ζεύγος, αρκεί το μισθωτήριο συμβόλαιο ή ο λογαριασμός ενέργειας να είναι στο όνομα ενός εκ των δύο υποβοηθούμενων προσώπων. Τα προαναφερθέντα έγγραφα προσκομίζονται επισήμως επικυρωμένα και μεταφρασμένα στην ελληνική γλώσσα.
2. Ως προς την τελευταία παράγραφο του άρθρ. 9, Ν. 3305/2005, σύμφωνα με την οποία «Οι παρ. 2 και 2Α του άρθρου 9 του ν. 3305/2005 εφαρμόζονται σε διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, για τις οποίες η δωρεά γεννητικού υλικού πραγματοποιήθηκε μετά τη 14η Οκτωβρίου 2022.», αποφασίζεται ότι για την εφαρμογή των παρ. 2 και 2Α λαμβάνεται υπ’ όψιν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε η λήψη του γεννητικού υλικού του/ της δότη/δότριας, δηλαδή η πρώτη φορά που έγινε δότης/δότρια γεννητικού υλικού.
Παράδειγμα: α. Αν η λήψη του γεννητικού υλικού ενός δότη διενεργήθηκε έως και την 14η Οκτωβρίου 2022, από τους γαμέτες του εν λόγω δότη μπορούν να προέρχονται έως δέκα (10) τέκνα, εκτός αν πρόκειται για γέννηση νέου τέκνου από ζεύγος, το οποίο έχει ήδη αποκτήσει τέκνο από τους γαμέτες του εν λόγω δότη. Δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση εφαρμόζεται η παρ. 2, άρθρ. 9, Ν. 3305/2005, όπως ίσχυε πριν την δημοσίευση του εν θέματι νόμου.
β. Αν η λήψη του γεννητικού υλικού ενός δότη διενεργήθηκε την 15η Οκτωβρίου 2022 και εφεξής, από τους γαμέτες του μπορούν να προέρχονται έως δώδεκα (12) τέκνα, στα οποία δεν συνυπολογίζεται η γέννηση νέου τέκνου από οικογένεια, η οποία έχει ήδη αποκτήσει τέκνο από τους γαμέτες του εν λόγω δότη, αλλά ούτε η γέννηση νέου τέκνου από λήπτες που είναι κάτοικοι εξωτερικού. Δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση εφαρμόζονται οι παρ. 2 και 2Α, άρθρ. 9, Ν. 3305/2005, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
γ. Αν η πρώτη λήψη του γεννητικού υλικού ενός δότη διενεργήθηκε την 13η Οκτωβρίου 2022 και η δεύτερη την 13η Νοεμβρίου 2022, από τους γαμέτες του εν λόγω δότη μπορούν να προέρχονται έως δέκα (10) τέκνα, εκτός αν πρόκειται για γέννηση νέου τέκνου από ζεύγος, το οποίο έχει ήδη αποκτήσει τέκνο από τους γαμέτες του εν λόγω δότη. Δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση εφαρμόζεται η παρ. 2, άρθρ. 9, Ν. 3305/2005, όπως ίσχυε πριν την δημοσίευση του εν θέματι νόμου, διότι λαμβάνεται υπ’ όψιν η πρώτη φορά λήψης του γεννητικού υλικού (13η Οκτωβρίου 2022).
3. Ως προς την παρ. 1 του νέου άρθρ.30Α, Ν. 3305/2005, σύμφωνα με την οποία «Κρυοσυντηρημένα γονιμοποιημένα ωάρια που προήλθαν από το γεννητικό υλικό δότη ή δότριας, το οποίο γονιμοποιήθηκε μέχρι και την 13η Οκτωβρίου 2022, καθώς και οι ταυτοποιημένοι γαμέτες που περιήλθαν σε λήπτες/ λήπτριες έως την ανωτέρω ημερομηνία, χρησιμοποιούνται από τους λήπτες χωρίς περιορισμό…» αποφασίζεται ότι η περιέλευση των ταυτοποιημένων γαμετών στους λήπτες αποδεικνύεται με απόδειξη/παραστατικό στο όνομα του συγκεκριμένου λήπτη καταβολής των δαπανών, που είναι απαραίτητες για τη λήψη και την κρυοσυντήρηση των γαμετών του/της δότη/δότριας, κατ’ άρθρ. 8, παρ. 5, ν. 3305/2005, με ημερομηνία έκδοσης έως και την 13η Οκτωβρίου 2022.
Επίσης, σε συνέχεια της διάταξης για χρήση από τους λήπτες χωρίς περιορισμό των κρυοσυντηρημένων γονιμοποιημένων ωαρίων που γονιμοποιήθηκαν μέχρι και την 13η Οκτωβρίου 2022, παρέλκει η εξέταση από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής των αιτημάτων χρήσεως γεννητικού υλικού που έχουν υποβληθεί, και στο εξής δεν θα γίνονται δεκτά τέτοια αιτήματα.
Επισημαίνεται ότι η χρήση των γαμετών και των κρυοσυντηρημένων γονιμοποιημένων ωαρίων από γαμέτες τρίτου δότη, ο οποίος έχει υπερβεί τον περιορισμό της παρ. 2, άρθρ. 9, Ν. 3305/2005 (όπως ίσχυε ή ισχύει) από οικογένεια, η οποία έχει ήδη αποκτήσει τέκνο από τους γαμέτες του εν λόγω δότη, πραγματοποιείται χωρίς άδεια της ΕΙΥΑ.
4. Ως προς την παρ. 2 του νέου άρθρ.30Α, Ν. 3305/2005, σύμφωνα με την οποία «Ατομικές αποφάσεις της ΕΙΥΑ, απορριπτικές ως προς τη χρήση γεννητικού υλικού που εκδόθηκαν δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 9, όπως ίσχυε έως την έναρξη του παρόντος, δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα,…», διευκρινίζεται ότι οι υπεύθυνοι των ΜΙΥΑ και ΤΚ οφείλουν να ελέγξουν αν η ημερομηνία γονιμοποίησης των ωαρίων ή η ημερομηνία περιέλευσης των γαμετών στους λήπτες είναι προγενέστερη της 13ης Οκτωβρίου 2022, προκειμένου να προβούν σε χρήση αυτών χωρίς περιορισμό. Αν η ως άνω ημερομηνία είναι μεταγενέστερη, οφείλουν επιπροσθέτως να ελέγχουν την πρώτη ημερομηνία δωρεάς γεννητικού υλικού του δότη, όπως ορίστηκε ανωτέρω, προκειμένου να εξακριβώσουν τον ανώτατο αριθμό των οικογενειών με τέκνο από γαμέτες του εν λόγω δότη, που ισχύει σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση υπέρβασης του ανώτατου αριθμού, συνιστάται η ενημέρωση των υποβοηθούμενων προσώπων για τον ακριβή αριθμό των οικογενειών με τέκνο από γαμέτες του εν λόγω δότη.
Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες και θα εισηγηθεί στον Υπουργό Υγείας, κατ’ άρθρ. 20, παρ. 4., Ν. 3305/2005, ώστε να εξειδικευτούν οι όροι λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Κωδικοποιημένης Καταγραφής Δοτών/Δοτριών και Ληπτών γεννητικού υλικού και αυτό να ανταποκρίνεται στις διατάξεις του νέου νόμου 5102/2024.
Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ E.A.I.Y.A.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ – ΚΛΑΜΑΡΗ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΚΠΑ
